تعریف
اوتیسم یا طیف اختلال های درخودماندگی نوعی اختلال جدی عصبی تکاملی است که توانایی کودک برای برقراری ارتباط و تعامل با دیگران را مختل می‌کند. همچنین این وضعیت شامل رفتارها ، علائق و فعالیت‌های تکراری و محدود می‌شود. این بیماری باعث اختلال و آسیب قابل‌توجه در حوزه‌های عملکردی اجتماعی، شغلی و غیره فرد می‌شود.
در حال حاضر اوتیسم (ASD) بر اساس دفترچه راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-5) به عنوان یک اختلال واحد تعریف می‌شود، یعنی اختلالاتی را دربر می گیرد که قبلا جداگانه در نظر گرفته می‌شدند؛ مانند اوتیسم، سندرم اسپرگر، اختلال فروپاشنده دوران کودکی و هر گونه اختلال رشدی فراگیر که مشخص نشده باشد.
اصطلاح «طیف» در اختلال طیف اوتیسم به طیف گسترده‌ای از علایم و شدت بیماری اشاره می‌کند. اگرچه واژه «سندرم اسپرگر» دیگر در DSM به کار نمی‌رود، ولی برخی از مردم هنوز از این اصطلاح استفاده می‌کنند، چون عموما تصور می‌شود که در انتهای خفیف طیف اختلال های درخودماندگی قرار دارد.
تعداد کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در حال افزایش است. هنوز مشخص نیست که آیا این آمار فزاینده به خاطر شیوه‌های تشخیص و گزارش‌دهی بهتر است یا افزایش واقعی در تعداد موارد بیماری یا هر دو.
در حالی که هیچ درمانی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد، درمان فشرده و زود هنگام می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی بسیاری از کودکان ایجاد کند.
اختلال طیف اوتیسم بر چگونگی تصور کودک و برقراری رابطه اجتماعی با دیگران تأثیر می‌گذارد و باعث ایجاد مشکلات در حوزه‌های حیاتی رشد مانند تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتار می‌شود.
برخی از کودکان در اوایل شیرخوارگی نشانه‌هایی از ASD بروز داده‌اند. کودکان دیگر نیز ممکن است برای چند ماه یا چند سال اول از زندگی به طور معمول رشد کنند، اما سپس به طور ناگهانی گوشه‌گیر و پرخاشگر شوند و یا مهارتهای زبانی را که تاکنون فراگرفته‌اند از دست بدهند.
هر کودک مبتلا به ASD به احتمال زیاد الگوی منحصر به فردی از رفتار و شدت بیماری از عملکرد کم به عملکرد بالا خواهد داشت. شدت برمبنای اختلالات ارتباطی اجتماعی و ماهیت محدودکننده و تکراری رفتار تعیین می‌شود، همینطور با توجه به اینکه چه تاثیری بر توانایی عملکردی می‌گذارد.
علایم
از آنجا که آمیزه منحصر‌به‌فردی از علائم در هر کودک مشاهده می‌شود، تعیین شدت بیماری گاهی دشوار می‌شود. با این حال، در محدوده (طیف) علائم، به برخی از اعمال و رفتارهای رایج ASD اشاره می‌شود.
ارتباطات و تعامل اجتماعی
ناتوانی در پاسخگویی زمانی که به نام خوانده می‌شود یا گاهی به نظر می‌رسد صدایتان را نمی‌شنود
در برابر نوازش و آغوش مقاومت می‌کند و به نظر می‌رسد که ترجیح می‌دهد تنهایی بازی کند؛ یعنی به گوشه‌ای درون جهان خود فرو می‌رود.
تماس چشمی ضعیفی با دیگران برقرار می‌کند و چهره‌ش هیچ حالتی نمی‌گیرد
صحبت نمی‌کند و یا با تأخیر صحبت می‌کند. همینطور ممکن است توانایی قبلی برای ادای کلمات یا جملات را از دست بدهد
نمی‌تواند مکالمه‌ای را شروع کنید و یا ادامه دهد.تنها زمانی شروع به گفتگو می‌کند که درخواستی داشته باشد یا روی اشیاء برچسب بزند
با لحن و یا ریتمی غیرطبیعی صحبت می‌کند؛ همینطور ممکن است با صدایی یکنواخت و یا ربات‌مانند حرف بزند
ممکن است کلمات و یا عبارات را پشت سر هم تکرار کند، اما درک نکند چگونه و در چه موقعیتی باید به زبان آورده شوند
به نظر نمی‌رسد که سوال‌ها و یا فرمان‌های ساده را درک کند
عواطف و احساساتش را بیان نمی‌کند و ظاهراً از احساسات دیگران بی‌اطلاع است
به هیچ جایی با دست اشاره نمی‌کند و علاقه‌اش به هیچ کدام از اشیاء پیرامون را با دیگران به اشتراک نمی‌گذارد
بطور نامناسب تعامل اجتماعی برقرار می‌کند، یعنی بسیار منفعل، پرخاشگر و یا مخرب برخورد می‌کند
حساسیت به نور یا صدا
الگوهای رفتاری
حرکات تکراری انجام می‌دهد، مانند جنبیدن، درجا چرخیدن و یا کف زدن و یا ممکن است فعالیت‌هایی آسیب‌زننده انجام دهد، مانند کوبیدن سر به جاهای مختلف
برای خودش روال‌ها و یا عادت‌های خاصی درست می‌کند که اگر کوچکترین تغییری کنند باعث آشفتگی‌اش می‌شود
مدام ورجه وورجه می‌کند
ممکن است با دیگران هماهنگ نشود و در برابر تغییر مقاوم کند
برای هماهنگی اعضاء بدن مشکل دارد و یا الگوهای جنبش عجیب و غریب بروز می‌دهد، مانند زمانی که دست‌و‌پا چلفتی می‌شود و یا روی انگشتان پاهایش قدم می‌زند و زبان بدنی بسیار سیخ، اغراق‌آمیز و عجیب دارد
ممکن است با جزئیات یک شیء شگفت‌زده شود، مانند چرخ‌های در حال حرکت یک ماشین اسباب‌بازی، اما «تصویر بزرگ» از آن جسم را درک نمی‌کند
ممکن است بطور غیر منتظره نسبت به نور، صدا و لمس حساسیت نشان دهد و در عین حال به درد بی‌اعتنا باشد
در بازی‌های تقلیدی که افراد نقش‌های تخیلی می‌گیرند شرکت نمی‌کند
ممکن است برای مدتی به یک شیء و یا فعالیت خاص با شدت و یا تمرکزی غیرطبیعی خیره بماند
ممکن است غذایی عجیب و غریب را ترجیح دهد، مانند خوردن تنها چند نوع غذا یا خوردن غذاهای با بافت خاص
بیشتر کودکان مبتلا به ASD در کسب دانش و مهارت بسیار کند هستند و برخی نشانه‌هایی از هوش طبیعی پایین دارند. سایر کودکان مبتلا به ASD سطح هوش عادی به بالا دارند؛ یعنی می توانند به سرعت یاد بگیرند، ولی در برقراری ارتباط و استفاده از آنچه می‌دانند در زندگی روزمره و سازگاری با شرایط اجتماعی مشکل دارند. تعداد کمی از کودکان مبتلا به ASD نابغه می‌شوند؛ یعنی مهارت استثنایی در زمینه‌ای خاص پیدا می‌کنند، مانند هنر، ریاضی و یا موسیقی.
برخی از کودکان مبتلا به ASD همزمان با بلوغ، بیشتر با دیگران دمخور می‌شوند و اختلالات رفتاری کمتری بروز می‌دهند. برخی از این نوع کودکان، معمولا کسانی مشکلات شدید و چندانی ندارند، در نهایت زندگی طبیعی یا نزدیک به طبیعی خواهند داشت. اما دیگران در ادامه به مشکل زبانی و یا مهارتهای اجتماعی برخورد می‌کنند و در سال‌های نوجوانی مشکلات رفتاری بدتری پیدا می‌کنند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید
نوزادان با سرعت خاص خود رشد می‌کنند و رشد بسیاری از نوزادان طبق جدول زمانی دقیقی که در کتاب‌های آموزش فرزندداری آمده نمی باشد. با این حال، کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولا برخی نشانه‌های تاخیر در رشد را پیش از پایان سال اول زندگی بروز می‌دهند.
اگر شک دارید که کودک‌تان ASD دارد، نگرانی‌هایتان را با دکتر در میان بگذارید. نشانه‌های مرتبط با ASD همچنین با دیگر اختلالات رشد در ارتباط هستند. هر چه زودتر درمان آغاز شود، موثرتر خواهد بود.
دکتر در شرایط زیر ممکن است آزمون‌های رشدی توصیه کند تا مشخص شود آیا فرزندتان در مهارتهای شناختی، زبانی و اجتماعی تاخیر دارد یا خیر:
- در سن ۶ ماهگی به لبخند و یا حالت شاد در چهره دیگران پاسخی نمی‌دهد
- در سن ۹ ماهگی هیچ صدا یا حالت چهره‌ای را تقلید نمی‌کند
- در سن ۱۲ ماهگی هیچ نوع اصوات نامفهومی را به زبان نمی‌آورد
- در سن ۱۴ ماهگی هیچ ژستی نمی‌گیرد؛ مانند اشاره با دست و یا تکان دادن به اطراف
- در سن۱۶ ماهگی هیچ کلمه‌ای به زبان نمی‌آورد
- در سن ۱۸ ماهگی بازی‌های خیالی با نقش‌های وانمودی انجام نمی‌دهد
- در سن ۲۴ ماهگی هیچ عبارت دوکلمه‌ای به زبان نمی‌آورد
- در هر سنی تمام مهارتهای زبانی و اجتماعی که قبلا آموخته از دست می‌دهد
اختلال طیف اوتیسم هیچ علت شناخته‌ای ندارد. با توجه به پیچیدگی این اختلال و اینکه علایم و شدت بیماری متفاوت است، علل احتمالی بسیاری وجود دارد. هم ژنتیک و هم محیط زیست ممکن است نقشی ایفا کنند.
مشکلات ژنتیکی: به نظر می‌رسد ژن‌های مختلفی در اختلال طیف اوتیسم نقش داشته باشند. در برخی کودکان، اختلال طیف اوتیسم را می‌توان به نوعی اختلال ژنتیکی مانند سندرم رِت و یا سندرم X شکننده نسبت داد. در سایر موارد، تغییرات ژنتیکی ممکن است کودک را بیشتر مستعد ابتلا به اختلال طیف اوتیسم قرار دهد یا عوامل خطر زیست‌محیطی ایجاد کند. همچنین ممکن است دیگر ژن‌ها بر رشد مغز و یا چگونگی ارتباط بین سلول‌های مغز تاثیر بگذارند یا ممکن است شدت علائم را تعیین کنند. برخی از مشکلات ژنتیکی به نظر می‌رسد ارثی باشند در حالی که بقیه خود به خود اتفاق می‌افتد.
عوامل محیطی: محققان در حال حاضر روی این موضوع کاوش می‌کنند که آیا عواملی مانند عفونت‌های ویروسی، عوارض دوران بارداری یا آلودگی هوا نقش مهمی در شروع اختلال طیف اوتیسم بازی می‌کنند.
هیچ ارتباطی بین واکسن و ASD وجود ندارد.
یکی از بزرگترین مباحث درباره اختلال طیف اوتیسم این است که آیا ارتباطی بین ASD و واکسن‌های خاص دوران کودکی، به ویژه سرخک، اوریون، سرخجه (MMR) وجود دارد یا خیر. علیرغم تحقیقات گسترده، هیچ مطالعه‌ی قابل اعتمادی تاکنون نشانگر ارتباط بین ASD و واکسن MMR نبوده است.
اجتناب از واکسن‌های دوران کودکی می‌تواند فرزندتان را در معرض خطر ابتلا و گسترش بیماری‌های جدی از جمله سیاه سرفه، سرخک و اوریون قرار دهد.
اختلال طیف اوتیسم بر کودکان تمام نژادها و ملیت‌ها تاثیر می‌گذارد ولی عوامل خاصی میزان خطر را افزایش می‌دهند، از جمله:
جنسیت فرزندتان: پسران حدود چهار برابر دختران بیشتر احتمال ابتلا به ASD دارند.
سابقه خانوادگی: خانواده‌هایی که یک فرزند مبتلا به ASD دارند با خطر بالاتری برای به دنیا آوردن فرزند دیگری مبتلا به این اختلال روبرو هستند. همینطور بعید نیست که پدر و مادر یا بستگان کودکی مبتلا به ASD با مشکلات جزئی در مهارتهای ارتباطی و اجتماعی خود و یا بروز رفتارهای مختص ASD برخورد کنند.
اختلالات دیگر: کودکان دچار ناراحتی های بالینی خاص با خطری بالاتر از حد طبیعی برای ابتلا به ASD یا علائم اوتیسم مواجه هستند. نمونه‌هایی از این ناراحتی بالینی شامل سندرم X شکننده، نوعی اختلال ارثی که باعث مشکلات فکری می‌شود، توبروز اسکلروز، بیماری که به شکل تومورهای خوش‌خیم در مغز بروز می‌کند؛ اختلال عصبی سندرم تورت؛ سندرم رِت، نوعی بیماری ژنتیکی که بطور اختصاصی در دخترانی رخ می‌دهد که دچار کندی رشد سر، عقب‌افتادگی ذهنی و فقدان کاربرد هدفمند دست‌ها می‌شوند.
نوزادان بسیار نارس: نوزادانی که قبل از ۲۶ هفته ام بارداری به دنیا می‌آیند شاید در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ASD قرار بگیرند.
سنین پدر و مادر: همچنین ممکن است ارتباطی بین کودکان متولد شده از پدر و مادر مسن‌تر و ASD وجود داشته باشد اما تحقیقات بیشتری برای اثبات چنین پیوندی لازم است.
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی در معاینات منظم برروی فرزندتان به بررسی مشکلات رشدی خواهد پرداخت.
کودک مبتلا به اوتیسم
کارهایی که می‌توانید انجام دهید
برای آمادگی پیش از ملاقات پزشکی فرزندتان:
فهرستی از داروهای مصرفی تهیه کنید، از جمله ویتامین‌‌‌ها، گیاهان طبی و داروهای غیرتجویزی همراه با دوز هر کدام که فرزندتان مصرف می‌کند.
فهرستی از تمام تغییراتی را که شما و دیگران در رفتار فرزندتان مشاهده کرده‌اید تهیه کنید.
یادداشت‌هایتان درباره هر گونه مشاهدات توسط بزرگسالان و سرپرستان دیگر، از قبیل نگهدار بچه، بستگان و معلمان با خودتان به مطب ببرید. اگر فرزندتان در قالب یک مداخله پزشکی قبلی و یا برنامه مدرسه ارزیابی شده، نتیجه را در مطب همراه داشته باشید.
مدارک مربوط به نقاط عطف رشد کودک‌تان را همراه داشته باشید، مانند کتاب کودک.
در صورت امکان، ویدیویی از رفتارها یا حرکات غیرمعمول فرزندتان به مطب ببرید.
چنانچه فرزندتان دارای خواهر و برادر است، سعی کنید به خاطر بیاورید کودکان دیگرتان چه زمانی شروع به صحبت و رسیدن به نقاط عطف رشد کردند تا اطلاعات مفید را با دکتر به اشتراک بگذارید.
آماده باشید که چگونگی بازی کردن فرزندتان و تعامل با سایر کودکان، خواهر و برادر و پدر و مادر توصیف کنید.
در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا دوست را با خودتان به مطب ببرید تا در به خاطر آوردن اطلاعات و حمایت عاطفی در کنارتان باشد.
فهرستی از سوالاتی که می‌خواهید از دکتر فرزندتان بپرسید تهیه کنید. برای مثال:
چرا فکر می‌کنید فرزند من ASD دارد یا (ندارد)؟
آیا راهی وجود دارد که تشخیص پزشکی تأیید شود؟
اگر فرزند من ASD دارد، راهی وجود دارد تا شدت آن مشخص شود؟
باید منتظر چه تغییراتی به مرور زمان در فرزندم باشم؟
چه نوع درمان و یا مراقبت ویژه‌ای برای کودکان مبتلا به ASD ضروری است؟
چه مقدار و چه نوع مراقبت پزشکی به طور منظم برای فرزندم نیاز خواهد بود؟
چه نوع حمایتی برای خانواده‌های دارای کودکان مبتلا به ASD در دسترس است؟
چگونه می‌توانم بیشتر در مورد ASD اطلاعات کسب کنم؟
هر زمانی که از موضوعی سر در نمی‌آورید حتماً باز هم سوال بپرسید.
چه انتظاراتی باید از دکتر کودک‌تان داشته باشید
دکتر فرزندتان به احتمال زیاد تعدادی از سوالات زیر را خواهد پرسید: برای پاسخگویی به سوالهای آماده باشد تا زمان بیشتری برای پرداختن به نکاتی که در نظر دارید باقی بماند. دکتر شاید بپرسد:
چه رفتارهای خاصی از سوی فرزندتان باعث شد امروز به مطب مراجعه کنید؟
برای اولین بار چه زمانی متوجه این علائم و نشانه‌ها در کودک‌تان شدید؟ آیا متوجه نشانه‌های دیگری هم شدهاید؟
آیا این رفتارها مداوم بوده‌اند یا گاه‌به‌گاه؟
آیا کودک‌تان هر گونه علائم دیگری مانند مشکلات معده دارد که به نظر می‌رسد مربوط به ASD باشد؟
آیا به نظر می‌رسد عامل خاصی بتواند علائم فرزندتان را بهبود بخشد؟
آیا مواردی وجود دارد که به نظر می‌رسد علائم بیماری فرزندتان را وخیم‌تر می‌کنند؟ نام ببرید
کودک‌تان برای اولین بار چه زمانی شروع به چهار دست و پا راه رفتن کرد؟ روی دو پا راه رفتن چطور؟ چه زمانی اولین کلمه‌اش را به زبان آورد؟
آیا گفتار کودک‌تان به تاخیر افتاده است؟
برخی از فعالیت‌های مورد علاقه فرزندتان چیست؟ آیا فعالیتی هست که بیشتر از بقیه دوست دارد؟
کودک چگونه با شما، خواهر و برادر و کودکان دیگر ارتباط برقرار می‌کند؟ آیا فرزندتان علاقه‌ای به دیگران نشان می‌دهد، تماس چشمی برقرار می‌کند، لبخند می‌زند و یا می‌خواهد با دیگران بازی کند؟
آیا تا حالا متوجه تغییری در میزان سرخوردگی فرزندتان در محیط اجتماعی شدهاید؟
آیا کودک‌تان سابقه خانوادگی برای بیماری ASD، تاخیر زبانی، سندرم رت، اختلال وسواسی-اجباری، یا اضطراب یا اختلالات خلقی دیگر دارد؟
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی در معاینات منظم برروی فرزندتان به بررسی علائم تأخیر رشدی خواهد پرداخت. اگر فرزندتان هر گونه علائم اختلال طیف اوتیسم بروز می‌دهد، به احتمال زیاد برای انجام ارزیابی بالینی کامل و دقیق به یک متخصص ارجاع داده می‌شوید که رفتار کودکان مبتلا به ASD را درمان می‌کند، مانند روانشناس کودک، متخصص مغز و اعصاب کودکان یا پزشک متخصص رشد کودکان.
از آنجا که شدت ASD بطور گسترده‌ای متفاوت است، تشخیص بیماری بسیار دشوار می‌شود. هیچ آزمایش پزشکی خاصی برای تعیین این اختلال وجود ندارد. در عوض، یک متخصص ASD ممکن است:
- کودک‌تان را مشاهده کند و درباره چگونگی رشد و دگرگونی تعاملات اجتماعی، مهارتهای ارتباطی و رفتار فرزندتان در طول زمان سوال‌هایی بپرسد
- روی فرزندتان آزمون‌هایی انجام دهد که گفتار و زبان، سطح رشد و مسائل اجتماعی و رفتاری را بررسی می‌کنند
- تعامل اجتماعی و ارتباطی ساختاریافته به کودک‌تان یاد دهد و عملکردش را نمره‌‍‌گذاری کند
- متخصصان دیگری را برای تشخیص بیماری فرابخواند
- آزمایش ژنتیک توصیه کند برای اینکه تشخیص دهد آیا کودک‌تان اختلال ژنتیکی مانند سندرم X شکننده دارد یا خیر
علائم ASD اغلب در اوایل رشد بروز می‌کنند، یعنی زمانی که تاخیر آشکار در مهارتهای زبانی و تعاملات اجتماعی وجود دارد. تشخیص زودهنگام و مداخله بسیار مفید خواهد بود و می‌تواند مهارت و رشد زبانی را بهبود بخشد.
کودک مبتلا به طیف اختلال های درخودماندگی
معیارهای تشخیصی برای ASD
برای آنکه کودک‌تان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده شود، باید معیارهای علائم موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) چاپ انجمن روانپزشکی آمریکا را داشته باشد. این راهنما توسط ارائه‌دهندگان خدمات سلامت روان برای تشخیص ناراحتی‌های روانی و شرکت‌های بیمه برای بازپرداخت هزینه‌های درمانی استفاده می‌شود.
بیماری ASD دربرگیرنده مشکلات مربوط به تعامل اجتماعی و مهارتهای ارتباطی و محدود، الگوهای تکراری رفتار، علائق یا فعالیت‌هایی که باعث اختلال و آسیب قابل‌توجه در عملکرد اجتماعی، شغلی و یا سایر حوزه‌های زندگی می‌شود.
اختلال در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی
فرزندتان برای آنکه معیارهای ASD را داشته باشد باید با مشکلات زیر در شرایط متعدد روبرو باشد:
- بده و بستان اجتماعی و عاطفی در محیط اجتماعی؛ برای مثال، عدم توانایی در گفتگوی عادی، کاهش توانایی به اشتراک گذاشتن تجربیات و احساسات با دیگران و یا مشکلات شروع یا پاسخ به تعاملات اجتماعی
- رفتارهای ارتباطی غیرکلامی با هدف برقراری ارتباطات تعامل اجتماعی؛ برای مثال، مشکل در بروز و یا درک نشانه‌های غیرکلامی، عدم برقراری تماس چشمی با دیگران، مشکلات در بیان و فهم زبان بدن و یا حرکات و یا ظاهر بیروح چهره
- گسترش، نگهداری و درک روابط؛ برای مثال، مشکل در رفتار سازگارانه با توجه به موقعیت‌های اجتماعی مختلف، عدم علاقه به بازی‌های تخیلی با دیگران و یا پیدا کردن دوستان و یا بی‌علاقگی به دیگران
الگوهای رفتاری تکراری و محدود
برای آنکه فرزندتان معیارهای ASD را داشته باشد باید حداقل دو مورد از حالات زیر را بروز دهد:
حرکات عجیب و غریب و یا تکراری، استفاده از اشیاء و یا گفتار؛ برای مثال، تکان خوردن یا چرخاندن بدن، به صف کردن اسباب‌بازی‌ها و یا تلنگر زدن به اشیاء، تقلید صداها یا تکرار عبارات بصورت کلمه به کلمه بدون معنی یا زمانی که باید به کار برده شوند.
اصرار بر ثابت ماندن محیط، روال‌های سفت و سخت و یا الگوهای درونی‌شده در رفتار کلامی یا غیرکلامی؛ برای مثال، آشفتگی شدید به خاطر تغییرات کوچک، انتظار داشتن از فعالیت‌ها و یا پاسخ‌ها برای ثابت ماندن و یا نیاز مبرم برای طی کردن مسیری یکسان هر روز
علاقه‌مندی به اشیاء و یا موضوعاتی که شدت، جزئیات یا تمرکز غیرعادی دارند؛ برای مثال، وابستگی قوی به اشیاء غیرمعمول و یا بخش‌هایی از اشیاء، محدودیت بیش از اندازه در زمینه‌های علاقه‌مندی و یا علائقی که بیش از حد تکراری هستند
حساسیت فوق العاده و یا عدم حساسیت به محرک‌های حسی و یا علاقه غیرمعمول به ابعاد حسی محیط‌زیست؛ برای مثال، بی تفاوتی آشکار نسبت به درد و یا درجه حرارت، پاسخ منفی به صداها و یا بافت‌های خاص، بوکشیدن بیش از حد یا لمس کردن از اشیاء و یا شیفتگی بصری به چراغ‌ها و یا جنبش
درمان
هیچ درمانی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد و همینطور هیچ شیوه درمانی نیست که به درد همه بیماران بخورد. شیوه‌های درمان مبتنی بر مدرسه و خانه و مداخله‌ای برای ASD می‌تواند بسیار گسترده باشد.
هدف از درمان این است که توانایی عملکردی کودک‌تان با کاهش علائم اوتیسم و حمایت از روند رشد و یادگیری به حداکثر برسد. ارائه‌دهنده خدمات مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شناسایی مراکز درمانی در منطقه زندگی‌تان کمک کند. گزینه‌های درمانی احتمالی عبارتند از:
رفتاردرمانی و ارتباط‌درمانی: بسیاری از برنامه‌ها بر روی طیف وسیعی از مشکلات اجتماعی، زبان و رفتاری مرتبط با ASD تمرکز می‌کنند. برخی از برنامه‌ها به کاهش رفتارهای مشکل‌آفرین و آموزش مهارتهای جدید می‌پردازند. بقیه هم روی آموزش کودکان درباره چگونه عمل کردن در موقعیت‌های اجتماعی و یا چگونه ارتباط برقرار کردن با دیگران کار می‌کنند. هر چند کودکان همیشه از علائم اوتیسم خلاص نمی‌شوند، اما شاید یاد بگیرند چطور عملکرد خوبی داشته باشند.
درمان‌های آموزشی: کودکان مبتلا به ASD اغلب پاسخ خوبی به برنامه‌های آموزشی ساختاریافته نشان می‌دهند. برنامه‌های موفق اغلب شامل تیمی از متخصصان و انواع فعالیت‌ها برای بهبود مهارتهای اجتماعی، ارتباطات و رفتار است. کودکان پیش‌دبستانی که مداخلات رفتاری فردی بصورت فشرده، دریافت می‌کنند اغلب پیشرفت خوبی نشان می‌دهند.
خانواده‌درمانی: پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده می‌توانند یاد بگیرند که چگونه با فرزندان خود بازی کنند و به شیوه‌هایی تعامل اجتماعی برقرار کنند که مهارتهای تعامل اجتماعی را ترویج می‌دهد، رفتار مشکل‌آفرین را مدیریت می‌کند، و مهارتهای زندگی روزمره و ارتباطات را آموزش می‌دهد.
داروها: هیچ دارویی نمی‌تواند نشانه‌های اصلی ASD را بهبود بخشد اما برخی از داروها برای کنترل علائم مفید هستند. به عنوان مثال، داروهای ضدافسردگی شاید برای اضطراب تجویز شوند و داروهای ضدجنون گاهی برای درمان مشکلات شدید رفتاری مصرف می‌شوند. چنانچه کودک‌تان بیش‌فعال باشد شاید داروهای دیگری نیز تجویز شود.
ارتباطات و تعامل اجتماعی کودک مبتلا به اوتیسم
مدیریت برروی سایر ناراحتی‌های بالینی
کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است سایر ناراحتی‌های بالینی را نیز بروز دهند، مانند صرع، اختلالات خواب، ترجیحات غذایی محدود و یا مشکلات معده. از دکتر فرزندتان بپرسید که چگونه به بهترین شیوه باید این بیماری‌ها را باهم مدیریت کنید.
همه ارائه‌دهندگان خدمات مراقبت سلامت فرزندتان را در مورد هر گونه داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کند به روز نگه دارید. برخی از داروها و مکمل‌های با یکدیگر واکنش می‌دهند و باعث عوارض جانبی خطرناک می‌شوند.
نوجوانان و بزرگسالان جوان مبتلا به ASD ممکن است با مشکلاتی در تغییرات جسمانی، افزایش آگاهی اجتماعی و گذر از سن بلوغ داشته باشند. افراد مبتلا به ASD اغلب دچار سایر اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی می‌شوند. ارائه‌دهنده خدمات مراقبت بهداشتی و حمایت اجتماعی و سازمان‌های خدمت رسانی می‌توانند سودمند باشند.
از آنجا که اختلال طیف اوتیسم را نمی‌توان درمان کرد، بسیاری از والدین به دنبال درمان‌های جایگزین و مکمل می‌گردند، اما این شیوه‌های درمانی دارای پشتوانه پژوهشی چندانی نیستند که اثربخشی آنها به اثبات برسد. شاید ناخواسته رفتارهای منفی در فرزندتان تقویت کنید. همینطور برخی از درمان‌های جایگزین به طور بالقوه خطرناک هستند.
با دکتر فرزندتان در مورد شواهد علمی از هر نوع درمانی که برای فرزندتان در نظر دارید صحبت کنید. نمونه‌هایی از طب مکمل و جایگزین عبارتند از:
خلاقیت‌درمانی: برخی از والدین ترجیح می‌دهند آموزش و مداخله پزشکی را با هنردرمانی و یا موسیقی‌درمانی تکمیل کنند که برروی کاهش حساسیت کودک به لمس و یا صدا تمرکز دارد.
درمان‌های مبتنی بر حواس: چنین شیوه‌های درمانی بر این نظریه استوارند که افراد مبتلا به ASD نوعی اختلال پردازش حسی دارند که باعث مشکلات تحمل و یا پردازش اطلاعات حسی مانند لمس، تعادل و شنوایی شده است. درمانگران از برس، اسباب‌بازی‌های فشار دادنی، ترامپولین‌ها برای پریدن و وسایل دیگر برای تحریک این حواس و سازماندهی دستگاه حسی بدن بهره می‌برند. اختلال پردازش حسی بطور رسمی یک بیماری تشخیص داده نمی‌شود، چون هنوز مشخص نیست که این مشکل حتی گریبان‌گیر افراد مبتلا به ASD باشد. پژوهش‌‌ها تاکنون اثربخشی این درمان‌ها را ثابت نکرده‌اند اما ممکن است زمانی مفید باشند که با درمان‌های دیگر همراه گردند.
رژیم‌های غذایی مخصوص: راهبردهای گوناگونی برای رژیم غذایی مناسب در درمان ASD پیشنهاد شده اما تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا تأثیری روی علائم و نشانه‌های بیماری دارند یا خیر. برای اطلاعات بیشتر، با یک متخصص تغذیه آشنا به ASD صحبت کنید.
درمان با فلز زدایی: گفته می‌شود که این شیوه درمانی می‌تواند جیوه و دیگر فلزات سنگین را از بدن حذف کند. با این حال، هیچ ارتباط شناخته‌شده‌ای بین جیوه و ASD وجود ندارد. درمان آهن‌زدایی برای ASD هیچ پشتوانه‌ای از شواهد پژوهشی ندارد و می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در برخی موارد، کودکان تحت درمان با آهن‌زدایی فوت کرده‌اند.
طب سوزنی: این روش درمانی با هدف بهبود علائم اوتیسم صورت می‌گیرد. با این حال، میزان اثربخشی طب سوزنی برای ASD هیچ پشتوانه پژوهشی ندارد.
تربیت فرزندی با اختلال طیف اوتیسم می‌تواند از نظر جسمانی و عاطفی بسیار طاقت‌فرسا باشد. این پیشنهادات شاید مفید باشند:
یک تیم حرفه‌ای از افراد قابل‌اعتماد پیدا کنیدک.در مورد آموزش و درمان فرزندتان می‌بایست تصمیم‌های بسیار مهمی بگیرید. تیمی که از سوی تأمین‌کننده خدمات سلامت هماهنگ شود شامل مددکاران اجتماعی آشنا به اوتیسم، معلمان و درمانگرانی است که می‌توانند مراکز پزشکی مفید در منطقه زندگی‌تان را شناسایی کنند. بپرسید آیا تیم شامل یک مدیر پرونده یا هماهنگ‌کننده خدمات است که بتواند به خدمات مالی و برنامه‌های دولتی دسترسی داشته باشد.
برای خود و دیگر اعضای خانواده وقت بگذارید. مراقبت از کودک مبتلا به ASD می‌تواند به روابط شخصی بین اعضای خانواده فشار بیاورد. برای جلوگیری از فرسودگی ذهنی، زمانی را به استراحت، ورزش و یا لذت بردن از فعالیت مورد علاقه خود بگذرانید. سعی کنید برنامه‌هایی دونفره با هر کدام از بچه‌هایتان جداگانه بچینید و همینطور قرارهای شبانه با همسر یا شریک زندگی‌تان بگذارید، حتی اگر فقط تماشای فیلم با یکدیگر بعد از رفتن بچه‌ها به اتاق خواب باشد.
به دنبال خانواده‌های دیگری باشید که کودکان مبتلا به ASD دارند. خانواده‌های دیگری که با چالش‌های ASD مبارزه می‌کنند شاید توصیه‌های مفیدی داشته باشند. بعضی از جوامع محلی دارای گروه‌های حمایتی برای پدر و مادر و خواهر و برادرِ کودکان مبتلا به ASD هستند.
اطلاعاتی در مورد این اختلال کسب کنید. تصورات غلط در مورد ASD کم نیست. فهمیدن حقیقت می‌تواند برای درک بهتر وضعیت فرزندتان و تلاش‌هایش برای برقراری ارتباط بسیار سودمند باشد. با گذشت زمان، پاداش چنین بردباری را با دیدن فرزندتان در حالی می‌گیرید که رشد می‌کند، یاد می‌گیرد و حتی ابراز محبت می‌کند.
سوابق ملاقات‌های پزشکی با ارائه‌دهندگان خدمات سلامت را نگه دارید. کودک‌تان ممکن است تاریخچه‌‍‌ای از ملاقات‌های پزشکی، ارزیابی و دیدار با بسیاری از افراد حاضر در مراکز درمانی داشته باشد. بنابراین یک پرونده مرتب از این جلسات و گزارش‌ها نگه دارید تا راحت‌تر در مورد گزینه‌های درمان تصمیم‌گیری کنید و بر پیشرفت آن نظارت داشته باشید.
درباره آخرین فناوری‌های و درمان‌های نوین همیشه به‌روز بمانید. محققین به جستجوی روش‌های جدید برای کمک به کودکان مبتلا به ASD ادامه می‌دهند. به وب سایت مراکز کنترل بیماری و پیشگیری اختلالات طیف اوتیسم سری بزنید تا مطالب و لینک‌های مفیدی به منابع دیگر پیدا کنید.
هیچ راهی برای جلوگیری اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد، اما ASD قابل درمان است و کودکان می‌توانند مهارتهای اجتماعی و زبانی خود را بهبود بخشند. کودکان مبتلا به ASD معمولا به یادگیری ادامه می‌دهند و مشکلات را در طول زندگی جبران می‌کند اما بیشتر آنها همچنان تاحدی به حمایت دیگران نیاز خواهند داشت.
اگر فرزندتان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده شده، در مورد دنباله‌روی از یک استراتژی درمانی با کارشناسان صحبت کنید. در نظر داشته باشید که شاید لازم باشد چندین شیوه درمان را امتحان کنید تا در نهایت آرمانی‌ترین مجموعه از شیوه‌های درمان برای فرزندتان را بیابید.
