بیماری قلبی در حقیقت به طیف وسیعی از ناراحتیهای بالینی اطلاق می شود که بر قلب شما تاثیر میگذارند. بیماریهای زیرمجموعه «بیماری قلبی» شامل بیماری رگهای خونی، مانند بیماری عروق کرونر، مشکلات آریتمی، نقص قلبی ارثی در نوزادان (نقص مادرزادی قلب) و سایر بیماریها می باشد.
اصطلاح «بیماری قلبی» اغلب بطور مترادف با اصطلاح «بیماریهای قلبی ـ عروقی» به کار گرفته میشود. بیماریهای قلبی عروقی به طور کلی به ناراحتیهای بالینی اشاره میکند که رگهای خونی تنگ یا مسدود میشوند و در نهایت به حمله قلبی، درد قفسهسینه (آنژین) و یا سکته مغزی منجر خواهند شد. سایر ناراحتیهای قلبی، مانند آنهایی که بر عضلات، دریچه و ریتم قلب تاثیر میگذارند نیز شکلهایی از بیماری قلبی به شمار میروند.
جلوگیری و یا درمان بسیاری از بیماریهای قلبی با انتخاب سبک زندگی سالم امکانپذیر است.
نشانههای بیماری قلبی به نوع بیماری قلبی که دچار شدهاید بستگی دارد.
نشانههای بیماری قلبی در رگهای خونی (بیماری آترواسکلروتیک)
بیماری قلبیعروقی به دلیل تنگشدگی، انسداد و یا سفتشدگی رگهای خونی رخ میدهد که جلوی رسیدن خون کافی به قلب، مغز و یا دیگر قسمتهای بدن را میگیرد. علائم بیماری قلبیعروقی ممکن است در مردان و زنان متفاوت باشد. برای مثال، مردها بیشتر به درد قفسهسینه دچار میشوند. در حالی که زنان بیشتر احتمال دارد به علائمی مانند تنگی نفس، تهوع و خستگی شدید روبرو شوند.
علائم احتمالی عبارتند از:
- درد قفسه سینه (آنژین)
- تنگی نفس
- درد، بیحسی، ضعف و یا سردی در پاها و یا بازوها، البته در صورتی که عروق خونی در آن قسمت از بدن تنگ شده باشد
- درد در گردن، فک، گلو، قسمت فوقانی شکم یا کمر
شاید تا زمانی که با حمله قلبی، آنژین صدری، سکته یا نارسایی قلبی روبرو نشوید هرگز مبتلا به بیماری قلبیعروقی تشخیص داده نشوید. بنابراین حتماً مراقب علائم قلبیعروقی باشید و در مورد نگرانیهایتان با پزشک صحبت کنید. بیماری قلبیعروقی گاهی بطور زودهنگام با معاینات معمولی مشاهده میشود.
نشانههای بیماری قلبی ناشی از ضربان غیرطبیعی قلب (آریتمی)
آریتمی قلبی در واقع نوعی ضربان غیرطبیعی قلب است. قلب شاید بیش از حد سریع، بیش از حد کند یا نامنظم بتپد. نشانههای آریتمی قلب شامل موارد زیر میشود:
- تپشهای محکم در قفسه سینه
- ضربان تند قلب [۱]
- ضربان آهسته قلب [۲]
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- نفستنگی
- احساس سبکی سر
- سرگیجه
- غش کردن (سنکوپ) یا نیمچه غش
نشانههای بیماری قلبی ناشی از نقص قلب
نقص قلبی مادرزادی جدی – یعنی نواقصی که نوزاد به همراه دارد- معمولا بعد از تولد آشکار میشود. علائم این گونه نارسایی قلبی در کودکان عبارتند از:
- پوست خاکستری کمرنگ یا کبود (سیانوز)
- تورم در پاها، شکم و یا نواحی اطراف چشم
- در نوزاد، تنگی نفس هنگام شیردهی، منجر به رشد وزنی ضعیف میشود
نقص قلب مادرزادی خفیفتر، اغلب در دوران کودکی و یا در طول بزرگسالی تشخیص داده میشود. علائم و نشانههای نقص قلب مادرزادی که معمولا بلافاصله تهدیدکننده به مرگ نیستند، عبارتند از:
- در طی ورزش یا فعالیت بهراحتی نفس کم میآورد
- در طی ورزش یا فعالیت بهراحتی خسته میشود
- تورم در دستها، مچ پا و پاها
نشانههای بیماری قلبی ناشی از عضله قلب ضعیف (کاردیومیوپاتی منبسط)
کاردیومیوپاتی به ضخیم و سفتشدگی عضله قلب میگویند. در مراحل اولیه کاردیومیوپاتی، شاید هیچ علامتی از بیماری بروز ندهید. وقتی بیماری وخیمتر میشود، علایم شامل:
- تنگی نفس هنگام فعالیت پرزور و یا در حال استراحت
- تورم پاها، مچ پا و پاها
- خستگی مفرط
- نامنظم بودن ضربان قلب که مثل تپشهای تند، کوبنده و لرزنده احساس میشود
- سرگیجه، سبکی سر و غش
نشانههای بیماری قلبی ناشی از عفونت قلب
سه نوع عفونت قلب وجود دارد:
- پریکاردیت، که بر بافت اطراف قلب تاثیر میگذارد
- میوکاردیت، که بر لایه میانی عضلانی دیواره قلب تاثیر میگذارد
- اندوکاردیت، که بر غشای داخلی جداکنندهی دریچهها و حفرههای قلب تاثیر میگذارد
با اندکی تفاوت در هر نوع عفونت، علائم عفونت قلب عبارتند از:
- تب
- تنگی نفس
- ضعف یا خستگی مفرط
- تورم در پاها یا شکم خود
- تغییرات در ضرباهنگ قلب
- سرفه خشک یا مداوم
- خارش پوست یا لکههای غیرمعمول
نشانههای بیماری قلبی ناشی از بیماریهای قلبی دریچهای
قلب دارای چهار دریچه بنامهای آئورت، میترال، ریوی و سهلختی میباشد که برای هدایت جریان خون درون قلب، باز و بسته میشوند. دریچهها ممکن است به خاطر انواع ناراحتیهای بالینی آسیب ببینند که منجر به باریکشدن (تنگی مجرا)، نشت (برگشت خون و یا نابسندگی) یا بسته شدن نامناسب (اُفتادگی) میگردد.
بسته به اینکه کدام دریچه به درستی کار نمیکند، نشانههای بیماری قلبی دریچهای به طور کلی عبارتند از:
- خستگی مفرط
- تنگی نفس
- ضربان نامنظم قلب
- پا و مچ پای متورم
- درد قفسه سینه
- غش کردن (سنکوپ)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
چنانچه علائم بیماریهای قلبی زیر را بروز میدهید؛ به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشید:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- غش کردن
درمان بیماری قلبی هنگامی آسانتر میشود که زود تشخیص داده شود، بنابراین با پزشک در مورد نگرانیهای مرتبط با سلامت قلب صحبت کنید. اگر نگران ابتلا به بیماری قلبی هستید، در مورد اقداماتی که باید برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی انجام دهید با پزشک صحبت کنید. این امر به ویژه زمانی حیاتی میشود که سابقه خانوادگی از بیماریهای قلبی داشته باشید.
اگر بر اساس علائم و نشانههای تازه فکر میکنید دچار بیماریهای قلبی شدهاید، حتماً وقت ملاقات با پزشک بگذارید.
قلب چگونه کار میکند
قلب یک تلنبه است؛ عضوی عضلانی از بدن به اندازه تقریبی مشت که کمی مایل به سمت چپ در مرکز قفسه سینه قرار دارد. قلب به طرف راست و طرف چپ تقسیم میشود. این بخش از اختلاط خون غنی از اکسیژن با خون کماکسیژن محافظت میکند. خون کماکسیژن پس از گردش در سرتاسر بدن به قلب بازمیگردد.
- طرف راست قلب، شامل دهلیز و بطن راست، به جمعآوری و پمپاژ خون به ریهها از طریق سرخرگ ریوی میپردازد.
- ریهها سپس خون را با اکسیژن تازه تجدید قوا میکنند. ریهها همچنین دیاکسیدکربن، محصول زائد تنفس را به بیرون بازدم میکنند.
- خون غنی از اکسیژن وارد طرف چپ قلب، متشکل از دهلیز چپ و بطن میشود.
- طرف چپ قلب از طریق آئورت، خون را برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی در بافتهای سراسر بدن پمپاژ میکند.
دریچههای قلب
چهار دریچهی درون قلب، با گشودن یک راه در هر زمان که لازم باشد، به حفظ گردش خون در مسیر درست کمک میکنند. برای عملکرد درست، دریچه باید به درستی شکل بگیرد، تمام راهها را باز کند و محکم ببندد تا نشتی صورت نگیرد. چهار دریچه عبارتند از:
- سهلختی
- میترال
- ریوی
- آئورت
ضربان قلب
قلب تپنده در یک چرخه مداوم دچار انقباض و انبساط (استراحت) میشود.
- در طول انقباض (سیستول)، بطنها منبسط میشوند و خون را بافشار به درون عروق متصل به ریهها و بدن میفرستند.
- در طول استراحت (دیاستول)، بطنها پر از خونی میشوند که از حفرههای فوقانی (دهلیز چپ و راست) میآید.
دستگاه الکتریکی
شبکه الکتریکی (سیمکشی برقی) قلب نیروی لازم برای ادامه ضربان را فراهم میکند و به کنترل مداوم ورود و خروج خون غنی از اکسیژن و خون کماکسیژن میپردازد. همین مبادله است که انسان را زنده نگه میدارد.
- اوج پیامهای الکتریکی تکانشی در دهلیز راست آغاز میگردد و از طریق مسیرهای ویژهای به سوی بطن روانه میشود و سپس به قلب سیگنال میدهد تا پمپاژ کند.
- این دستگاه رسانایی برق باعث ادامه تپشهای قلب با ضرباهنگی طبیعی میشود و گردش جریان خون را حفظ میکند.
علل مختلف بیماری قلبی
علل بیماری قلبی به نوع بیماری قلبی بستگی دارد.
علل بیماری قلبیعروقی
اگرچه بیماری قلبیعروقی شاید به مشکلات مختلف قلب یا رگ خونی اشاره داشته باشد، اما این اصطلاح اغلب به معنای آسیب قلب یا عروق به خاطر آترواسکلروز یا همان تجمع پلاکهای چربی در شریانها به کار میرود. انباشت پلاک کمکم دیواره شریانها را ضخیم و سفت میکند و در نهایت جلوی جریان خون از شریانها به اندامها و بافتهای بدن را میگیرد.
آترواسکلروز نیز شایعترین علت بیماری قلبیعروقی به شمار میرود و میتواند ناشی از مشکلات قابلاصلاح، مانند رژیم غذایی ناسالم، عدم ورزش، اضافهوزن و سیگار کشیدن باشد.
علل آریتمی قلب
علل شایع ضرباهنگ غیرطبیعی قلب (آریتمی) و یا ناراحتیهای بالینی که به آریتمی منجر میشوند، عبارتند از:
- نقص قلب ارثی (مادرزادی)
- بیماری عروق کرونر
- فشار خون بالا
- دیابت
- سیگار
- مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
- سوء مصرف داروها
- استرس
- بعضی داروهای غیرتجویزی، داروهای تجویزی، مکملهای غذایی و شفابخشهای گیاهی
- بیماریهای قلبی دریچهای
در یک فرد سالم با قلب عادی و سالم، بعید به نظر میرسد آریتمی کُشنده بدون نوعی محرک بیرونی مانند شوک الکتریکی یا مصرف مواد مخدر غیرقانونی رخ دهد. در درجه اول، به این دلیل که قلب یک فرد سالم عاری از هر گونه شرایط غیرطبیعی است که باعث آریتمی میشود، مانند ناحیهای از بافت قلب که زخمی شده باشد.
با این حال، در قلبی که دچار بیماری و یا تغییر شکل شده باشد، پیامهای الکتریکی تکانشی ممکن است بهدرستی آغاز نشود و یا درون قلب جریان نیابد، در نتیجه احتمال بروز آریتمی را افزایش دهد.
علل نقص قلب مادرزادی
نقص قلب معمولا در حالی رخ میدهد که نوزاد در رحم مادر است. نقص قلب میتواند حدود یک ماه پس از لقاح، همگام با رشد قلب بوجود بیاید و جریان خون در قلب را تغییر دهد. برخی از شرایط پزشکی، داروها و ژن ممکن است نقشی در ایجاد نقص قلبی ایفا کنند.
نقص قلب در بزرگسالان نیز بوجود میآید.
علل کاردیومیوپاتی
علت کاردیومیوپاتی، یا همان ضخیمشدگی یا بزرگشدگی عضله قلب، به نوع آن بستگی دارد:
- کاردیومیوپاتی متسع. علت این رایجترین نوع کاردیومیوپاتی اغلب ناشناخته است. شاید به خاطر کاهش جریان خون به قلب (بیماری ایسکمیک قلب)، عفونتها، سموم و داروهای خاص ایجاد شود. همچنین ممکن است از پدر یا مادر به ارث برسد. معمولا باعث بزرگشدگی (اتساع) بطن چپ میشود.
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک. عضله قلب در این نوع به شکل غیرطبیعی ضخیم میشود و معمولا به ارث میرسد. همچنین میتواند به مرور زمان به خاطر فشار خون بالا و یا پیری رخ دهد.
- کاردیومیوپاتی محدودکننده. این نوع نادرتر از کاردیومیوپاتی که باعث سفتشدگی و انعطافناپذیری عضله قلب میشود بدون هیچ دلیل شناختهشدهای رخ میدهد. یا شاید به دنبال بیماریهایی مانند اختلالات بافت همبند و یا تجمع بیش از حد آهن در بدن (هموکروماتوز) ایجاد شود، و یا به خاطر برخی شیوههای درمانی سرطان مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی.
علل عفونت قلب
عفونتهای قلب مانند پریکاردیت، اندوکاردیت و میوکاردیت، زمانی بروز میکنند که یک محرک مانند باکتری، ویروس و یا ماده شیمیایی به عضله قلب میرسد. شایعترین علل عفونت قلب عبارتند از:
- باکتری
- ویروس
- انگل
علل بیماریهای قلبی دریچهای
علل بسیاری برای بیماریهای دریچه قلب وجود دارد. شاید همراه با بیماری دریچهای به دنیا بیایید، و یا دریچهها به خاطر شرایط بالینی زیر آسیب دیده باشند:
- تب روماتیسمی
- عفونت (اندوکاردیت عفونی)
- اختلالات بافت پیوندی
عوامل خطر برای ابتلا به بیماریهای قلبی عبارتند از:
- سن. پیری باعث افزایش خطر تنگشدگی و آسیبدیدگی عروق و همینطور تضعیف و یا ضخیمشدگی عضله قلب میشود.
- جنسیت. مردان به طور کلی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی قرار دارند. با این حال، افزایش خطر ابتلا در زنان، پس از یائسگی افزایش مییابد.
- سابقه خانوادگی. سابقه خانوادگی بیماری قلبی میتواند خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش دهد، بهخصوص اگر پدر یا مادر در سالهای اولیه زندگی دچار بیماری شده باشند (قبل از ۵۵ سالگی برای بستگان مرد مانند برادر یا پدر و ۶۵ سالگی برای بستگان زن مانند مادر یا خواهر).
- سیگار کشیدن. نیکوتین باعث تنگی رگهای خونی میشود و مونواکسیدکربن نیز میتواند پوشش داخلی آنها را تخریب و مستعد ابتلا به آترواسکلروز کند. حملات قلبی در افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری رایجتر است.
- رژیم غذایی نامناسب. یک رژیم غذایی که میزان چربی، نمک، شکر و کلسترول بالا داشته باشد به بروز بیماریهای قلبی کمک میکند.
- فشار خون بالا. فشار خون بالا که مهار نشود به سختشدگی و ضخامت بیشتر شریانها منجر میشود و عروقی را محدود میکند که هادی جریان خون هستند.
- سطح کلسترول خون بالا. سطوح بالای کلسترول در خون میتواند خطر تشکیل پلاک و آترواسکلروز را افزایش دهد.
- دیابت. دیابت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. هر دو شرایط به اشتراک دارای عوامل خطر مشابهی مانند چاقی و فشار خون بالا هستند.
- چاقی مفرط. اضافه وزن به طور معمول سایر عوامل خطر را وخیمتر میکند.
- عدم فعالیت بدنی. عدم ورزش نیز به بسیاری از اشکال بیماریهای قلبی و همچنین برخی از دیگر عوامل خطر آن نسبت داده میشود.
- استرس. استرسی که برطرف نشده باشد به شریانها صدمه میزند و دیگر عوامل خطرساز برای بیماریهای قلبی را بدتر میکند.
- بهداشت نامناسب. نشستن دستها به طور منظم و پرورش عادات دیگر که به جلوگیری از عفونتهای ویروسی یا باکتریایی کمک میکند، شما را در معرض خطر عفونت قلب قرار میدهد، به خصوص اگر در حال حاضر نوعی ناراحتی قلبی داشته باشید. بهداشت دهان و دندان نامناسب نیز ممکن است سهمی در بروز بیماریهای قلبی ایفا کند.
عوارض بیماریهای قلبی عبارتند از:
- نارسایی قلبی. یکی از شایعترین عوارض بیماری قلبی، نارسایی قلبی است و زمانی رخ میدهد که قلب نتواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن پمپاژ کند. نارسایی قلبی میتواند به خاطر بسیاری از اشکال بیماریهای قلبی، از جمله نقص قلبی، بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای قلبی دریچهای، عفونت قلب و یا کاردیومیوپاتی بوجود بیاید.
- حمله قلبی. لختگی خون که جریان خون درون رگهای تغذیه قلب را مسدود کند باعث حمله قلبی میشود و احتمالا بخشی از عضله قلب را تخریب و یا از بین میبرد. آترواسکلروز میتواند موجب حمله قلبی شود.
- سکته مغزی. عوامل خطری که منجر به بیماریهای قلبیعروقی میشود همچنین به سکته مغزی ایسکمیک منتهی خواهد شد. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که عروق به سمت مغز دچار تنگی یا انسداد شده باشند، طوری که خون خیلی کم به مغز شما برسد. سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی محسوب میشود؛ بافت مغز تنها چند دقیقه پس از شروع سکته میمیرد.
- آنوریسم. نوعی عارضه جدی است که در هر نقطهای از بدن رخ میدهد. آنوریسم در واقع یک برآمدگی در دیواره عروق است. اگر آنوریسم بترکد، شاید با خونریزی داخلی مرگبار مواجه شوید.
- بیماری عروق محیطی. آترواسکلروزیس نیز میتواند به بیماری عروق محیطی منجر شود. وقتی دچار بیماری عروق محیطی شده باشید، اندامهای بیرونیتان، معمولا پاها، جریان خون به اندازه کافی دریافت نمیکنند. این حالت باعث بروز علائم بهویژه درد ساق پا هنگام راه رفتن (لنگی) خواهد شد.
- ایست قلبی ناگهانی. ایست قلبی ناگهانی به توقف آنی و غیرمنتظره عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری میگویند که اغلب از نوعی آریتمی ناشی میشود. ایست قلبی ناگهانی یک وضعیت اورژانس محسوب میشود. اگر فورا درمان نشود، کشنده خواهد بود و در نتیجه، مرگ ناگهانی قلبی دربرخواهد داشت.
برخی از انواع بیماریهای قلبی بدون ملاقات پزشکی کشف میشوند؛ برای مثال، اگر کودکی با نقص قلبی جدی به دنیا آید، خیلی زود پس از تولد تشخیص داده خواهد شد. در موارد دیگر، بیماریهای قلبی شاید در شرایط اضطراری دیگر مانند حمله قلبی تشخیص داده شوند.
چنانچه فکر میکنید دچار بیماریهای قلبی شدهاید و یا به دلیل سابقه خانوادگی، در مورد خطر بیماری قلبی نگرانید، با پزشک خانوادگی ملاقات کنید. شاید به یک متخصص قلب و عروق ارجاع داده شوید.
در اینجا برخی اطلاعات مفید برای آمادگی قبل از ملاقات پزشکی ارائه میشود.
در این فاصله چه کارهایی میتوانید انجام دهید
برای ایجاد تغییرات در سبک زندگی سالم، مانند ترک سیگار، خوردن غذاهای سالم و افزایش فعالیت بدنی، هرگز خیلی زود نیست، بلکه میتواند خطوط اصلی دفاع در برابر بیماریهای قلبی و عوارض آن باشد.
به هر نوع بیماری قلبی که مبتلا شده باشید، پزشک به احتمال زیاد یک معاینه بالینی انجام خواهد داد و قبل از انجام هر تست، سوالهایی در مورد تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی شما خواهد پرسید. علاوه بر آزمایش خون و اشعه ایکس قفسهسینه، تستهایی برای تشخیص بیماریهای قلبی انجام میشود، از جمله:
- نوار قلب (ECG) . نوار قلب به ثبت سیگنالهای الکتریکی میپردازد و در شناسایی بینظمی در ساختار و ضرباهنگ قلب به پزشک کمک میکند. البته اگر در حالت استراحت باشید و یا در حال ورزش (نوار استرس)، نمیتوانید تحت دستگاه ECG قرار بگیرید.
- دستگاه نظارت هولتر. این یک دستگاه قابلحمل و پوشیدنی است که امواج ECG بطور مداوم معمولا به مدت ۲۴ تا ۷۲ ساعت ثبت میشود. هولتر برای شناسایی بینظمی ضرباهنگ قلب مورد استفاده میگیرد که در معاینه معمولی ECG امکانپذیر نبود.
- اکوکاردیوگرام. این تست غیرتهاجمی شامل سونوگرافی از قفسهسینه میشود و تصاویر دقیقی از ساختار و عملکرد قلب نمایش میدهد.
- کاتتریزاسیون قلبی. در این تست، یک لوله کوتاه (غلاف) به داخل ورید و یا عروق پا (کشاله ران) و یا بازو فرستاده میشود. یک لوله توخالی، انعطافپذیر و بلندتر (کاتتر راهنما) سپس درون غلاف قرار داده میشود. پزشک به کمک تصاویر اشعه ایکس برروی صفحه مانیتور، کاتتر راهنما را از طریق عروق به قلب میرساند. در این فرایند، فشار حفرههای قلب اندازهگیری میشود و رنگ تزریق میگردد. این رنگ برروی اشعه ایکس مشاهده میشود و به پزشک کمک میکند جریان خون درون قلب، رگهای خونی و دریچهها را به دنبال اختلالات احتمالی بررسی کند.
- توموگرافی کامپیوتری قلبی (CT) اسکن. این تست اغلب برای بررسی مشکلات قلبی انجام میشود. در سیتی اسکن قلب، برروی میزی داخل یک دستگاه به گردی دونات دراز میکشید. لامپ اشعه ایکس درون دستگاه دورتادو بدنتان میچرخد و تصاویری از قلب و قفسهسینه گردآوری میکند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) قلب. برای این تست، برروی میزی داخل یک دستگاه لولهمانند بلند دراز میکشید که میدان مغناطیسی تولید میکند. میدان مغناطیسی سپس تصاویری ایجاد میکند تا پزشک به ارزیابی قلب بپردازد.
درمان بیماریهای قلبی با توجه شرایط متفاوت است. برای مثال، اگر دچار نوعی عفونت قلبی شده باشید، به احتمال زیاد آنتیبیوتیک دریافت میکنید.
درمان بیماریهای قلبی معمولا شامل موارد زیر میشود:
- تغییرات سبک زندگی. عبارتند از گرفتن رژیم غذایی کمچرب و کمسدیم، انجام حداقل ۳۰ دقیقه ورزش متوسط در اکثر روزهای هفته، ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل.
- داروها. اگر تغییر در سبک زندگی به تنهایی کافی نباشد، پزشک شاید داروهایی برای مهار بیماریهای قلبی تجویز کند. نوع درمان به نوع بیماری قلبی بستگی خواهد داشت.
- روندهای پزشکی یا عمل جراحی. اگر داروها کافی نباشند، این امکان وجود دارد که پزشک روشهای خاص و یا عمل جراحی توصیه کند. نوع روش درمانی به نوع بیماری قلبی و میزان آسیبدیدگی قلب بستگی خواهد داشت.
بیماریهای قلبی با تغییر در سبک زندگی خاص بهبود مییابند و حتی پیشگیری میشوند. تغییرات زیر میتواند به هر کسی کمک کند که میخواهد سلامت قلب خود را بهبود بخشد:
- سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن یک عامل خطر بزرگ برای بیماری قلبی بهخصوص آترواسکلروز به شمار میرود. ترک بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عوارض آن است.
- فشار خون را کنترل کنید. حداقل هر دو سال یکبار از پزشک درخواست اندازهگیری فشار خون کنید. چنانچه فشار خونتان بالاتر از حد طبیعی باشد و یا سابقه بیماری قلبی داشته باشید، پزشک شاید اندازه گیریهای مکرر را توصیه کند. فشار خون مطلوب به واحد میلیمتر جیوه (mm Hg) کمتر از ۱۲۰ سیستول و ۸۰ دیاستول میباشد.
- میزان کلسترول را بررسی کنید. زمانی از پزشک درخواست آزمایش کلسترول پایه کنید که در دهه ۲۰سالگی هستید تا حداقل هر پنج سال یکبار انجام شود. اما اگر کلسترول بالا در خانوادهتان وجود داشته باشد، شاید لازم باشد آزمایش را زودتر آغاز کنید. اگر نتایج آزمایش در محدودهای مطلوب نیست، پزشک ممکن است اندازهگیریهای مکرر را توصیه کند. اکثر افراد باید برای سطح LDL زیر ۱۳۰ میلیگرم در هر دسیلیتر (mg / dL)، یا ۳٫۴ میلیمول در هر لیتر (mmol/L) هدفگذاری کنند. اگر با سایر عوامل خطر برای بیماریهای قلبی روبرو باشید، باید برای LDL کمتر از ۱۰۰ میلیگرم بر دسیلیتر (۲٫۶ میلی مول بر لیتر) هدفگذاری کنید. چنانچه در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به بیماریهای قلبی باشد – مثلاً اگر در حال حاضر به حال دچار حمله قلبی یا دیابت شدهاید – برای سطح LDL بسیار پایینتر یعنی زیر ۷۰ میلیگرم / دسیلیتر (۱٫۸ میلی مول بر لیتر) هدفگذاری کنید.
- دیابت را مهار کنید. اگر دیابت دارید، مهار سختگیرانه میزان قند خون میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کمک کند.
- جنب و جوش داشته باشید. ورزش کمک میکند به وزنی سالم و ثابت برسید، همینطور دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا را مهار کنید که همگی عوامل خطرساز برای بیماری قلبی به شمار میروند. اگر دچار آریتمی یا نارسایی قلبی شدهاید، شاید برخی محدودیتها در فعالیت جسمی مفید باشد، بنابراین با پزشک صحبت کنید. اگر پزشک اجازه داد، برای ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته برنامهریزی کنید.
- غذاهای سالم بخورید. رژیم غذایی سالم سرشار از میوهها، سبزیجات و غلات سبوسدار و عاری از چربی اشباع، کلسترول، سدیم و قند افزوده میتواند به کنترل وزن، فشار خون و کلسترول کمک کند.
- وزن خود را در حد سالم نگه دارید. داشتن اضافه وزن میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد. شاخص توده بدنی یا BMI کمتر از ۲۵ و دور کمر ۸۸٫۹ سانتیمتر یا کمتر برای پیشگیری و درمان بیماریهای قلبی بسیار آرمانی خواهد بود.
- استرس را مدیریت کنید. تا جایی که امکان دارد از استرس بکاهید. فنون مدیریت استرس، مانند آرامش عضلانی و تنفس عمیق را تمرین کنید.
- با افسردگی مقابله کنید. افسردگی میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. اگر احساس ناامیدی و یا بیعلاقگی در زندگی میکنید حتماً با پزشک صحبت کنید.
- بهداشت را رعایت کنید. از افراد مبتلا به بیماریهای عفونی مانند سرماخوردگی دور بمانید، واکسن آنفولانزا بزنید، به طور منظم دستهایتان را بشویید، دندانهایتان را به طور منظم نخکشی کنید و مسواک بزنید تا همیشه در سلامتی باشید.
همچنین، معاینات پزشکی منظم انجام دهید. تشخیص و درمان زودهنگام میتواند زمینهساز یک عمر سلامتی کامل قلب باشد.
اگر بفهمید شما و یا یکی از عزیزانتان مبتلا به بیماری قلبی شدهاید، شاید دچار سرافکندگی، اندوه و پریشانخاطری شوید. خوشبختانه، راههایی برای کمک به مقابله با بیماریهای قلبی و یا بهبود شرایط بالینی وجود دارد، از جمله:
- بازتوانی قلبی. برای افرادی که بیماریهای قلبیعروقی دارند که موجب حمله قلبی شده یا برای اصلاح نیازمند عمل جراحی است، توانبخشی قلبی اغلب به عنوان راهی برای بهبود درمان و بهبود سریع توصیه میشود. بازتوانی قلبی شامل فعالیتهای تحت نظارت مانند ورزش، مشاوره تغذیه، حمایت عاطفی، پشتیبانی و آموزش درباره تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی خواهد بود.
- گروههای حمایتی. رفتن به سراغ دوستان و اعضای خانواده برای حمایت بسیار ضروری است، اما اگر نیاز به کمک بیشتری دارید، با پزشک در مورد پیوستن به یک گروه حمایتی صحبت کنید. شاید متوجه شوید که گفتگو درباره نگرانیهایتان با دیگران که مشکلات مشابهی دارند بسیار کمککننده باشد.
- معاینات پزشکی را ادامه دهید. اگر دچار نوعی بیماری قلبی عودکننده یا مزمن در محدوده زمانی معینی شدهاید، به طور منظم با پزشک تماس داشته باشید تا از مدیریت درست ناراحتی قلبی اطمینان حاصل کنید.
انواع خاصی از بیماریهای قلبی مانند نقص قلبی قابل پیشگیری نیستند. با این حال، از بسیاری از انواع دیگر بیماریهای قلبی میتوان با ایجاد همان تغییرات سبک زندگی بهمنظور بهبود بیماریهای قلبی پیشگیری کرد:
- ترک سیگار
- کنترل شرایط بهداشتی دیگر مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت
- ورزش حداقل ۳۰ دقیقه در روز در اغلب روزهای هفته
- رژیم غذایی با مقدیر کم نمک و چربیهای اشباع
- حفظ وزن مناسب
- کاهش و مدیریت استرس
- رعایت بهداشت
[۱] tachycardia
[۲] bradycardia