بزرگ‌شدن غده پروستات یک بیماری شایع است که در مردان مسن‌تر بروز می‌کند. این بیماری، همچنین موسوم به هیپرپلازی (بزرگی) خوش خیم پروستات (BPH) است که موجب علایم ادراری آزاردهنده می‌شود. اگر بزرگی غده پروستات درمان نشود جریان ادرار از مثانه را مسدود می‌کند و باعث بروز مشکلاتی در دستگاه ادراری یا کلیوی می‌شود.

چندین شیوه درمانی موثر برای بزرگی غده پروستات وجود دارد، از جمله دارو، درمان‌هایی با کمترین میزان تهاجم و عمل جراحی. برای انتخاب بهترین گزینه، شما همراه با پزشک به نشانه‌ها، اندازه پروستات و سایر شرایط سلامتی توجه می‌کنید تا روش مرجح را تعیین نمایید.

شدت علائم بیماری در افرادی که بزرگی غده پروستات دارند بایکدیگر متفاوت است، اما نشانه‌ها به تدریج وخیم‌تر می‌شود.

علائم و نشانه‌های رایج BPH  عبارتند از:

• نیاز مکرر و یا فوری به دفع ادرار
• افزایش تعداد ادرارهای غیرارادی (شب‌ادراری)
• سختی در بیرون آمدن ادرار از مثانه
• جریان ضعیف ادرار و یا جریانی که بارها قطع و وصل می‌شود
• چکیدن در پایان ادرار
• نیاز به فشار در هنگام ادرار
• ناتوانی برای تخلیه کامل مثانه

علائم و نشانه‌های نادر بیماری عبارتند از:

• عفونت دستگاه ادراری
• ناتوانی در ادرار کردن
• وجود خون در ادرار

اندازه پروستات لزوماً بدین معنی نیست که نشانه‌های بیماری رو به وخامت است. برخی از مردانی که پروستات چندان بزرگی هم ندارند، نشانه‌های قابل‌توجهی از بیماری نشان می‌دهند، در حالی که مردان دیگر با پروستات بسیار بزرگ شاید علایم ادراری جزئی داشته باشد.

در برخی مردان، علائم در نهایت به ثبات می‌رسد و حتی به مرور زمان بهبود می‌یابد.

سایر علل احتمالی علایم ادراری

شرایطی که به بروز علائم مشابه بزرگی غده پروستات منجر شود عبارتند از:

• عفونت دستگاه ادراری
• التهاب پروستات
• تنگی مجرای پیش آبراه (تنگی مجرا)
• زخم در گردن مثانه به خاطر عمل جراحی قبلی
• مثانه یا سنگ کلیه
• مشکلات اعصاب کنترل‌کننده مثانه
• سرطان پروستات یا مثانه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

غده پروستات در زیر مثانه واقع شده است. لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از آلت تناسلی حمل می‌کند از مرکز پروستات رد می‌شود. وقتی پروستات بزرگ‌تر می‌شود، کم‌کم جریان ادرار را مسدود می‌کند.

اکثر مردان در طول زندگی دچار رشد پروستات می‌شوند. در بسیاری از مردان، این رشد مداوم آنقدر پروستات را بزرگ می‌کند که موجب بروز علایم ادراری و یا انسداد جریان ادرار می‌شود.

هنوز کاملا مشخص نیست چه عاملی باعث بزرگی پروستات می‌‌شود. با این حال، ممکن است به علت تغییرات در تعادل هورمون‌های جنسی مردان همگام با افزایش سن باشد.

عوامل خطر در بزرگی غده پروستات عبارتند از:

• پیری. بزرگ‌شدگی غده پروستات به‌ندرت باعث بروز علائم و نشانه‌ها در مردان جوان‌تر از ۴۰ سال می‌شود. حدود یک‌سوم از مردان در ۶۰ سالگی و در حدود نیمی از این جمعیت در ۸۰ سالگی با علائم متوسط تا شدید روبرو می‌شوند.
• سابقه خانوادگی. داشتن نزدیکان درجه یک (خونی) از جمله پدر یا برادر مبتلا به مشکلات پروستات بدین معناست که به احتمال زیاد شما نیز به آن مشکلات دچار هستید.
• پیش‌زمینه قومی. بزرگی پروستات در میان مردان آسیایی کمتر از مردان سفید و سیاه‌پوست است. مردان سیاه‌پوست ممکن است علائم‌ بیماری را در سن کمتری نسبت به مردان سفید‌پوست تجربه کنند.
• دیابت و بیماری‌های قلبی. مطالعات نشان می‌دهد که دیابت و همچنین بیماری‌های قلبی و استفاده از مسدودکننده‌های بتا موجب افزایش خطر ابتلا به BPH می‌شوند.
• شیوه‌زندگی. چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به BPHمی‌شود، در حالی که ورزش می‌تواند از خطر ابتلا بکاهد.

عوارض ناشی از بزرگی پروستات شامل موارد زیر می‌شود:

• ناتوانی ناگهانی برای ادرار کردن (احتباس ادرار). برای تخلیه ادرار شاید لازم باشد لوله‌ای مخصوص (کاتتر) به داخل مثانه‌تان فرستاده شود. برخی مردان با پروستات بزرگ برای از بین بردن احتباس ادراری به عمل جراحی نیاز پیدا می‌کنند.
• عفونت‌های دستگاه ادراری. ناتوانی در تخلیه کامل مثانه می‌تواند خطر ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را افزایش دهد. اگر عفونت ادراری بطور مکرر رخ می‌دهد، شاید لازم باشد برای برداشتن بخشی از پروستات عمل جراحی انجام دهید.
• سنگ مثانه. این ناراحتی به طور کامل به خاطر ناتوانی در تخلیه مثانه ایجاد می‌شود. سنگ مثانه باعث عفونت، سوزش مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار می‌شود.
• آسیب مثانه. مثانه‌ای که به طور کامل تخلیه نشده باشد، به مرور زمان دچار کشیدگی و ضعف می‌شود. در نتیجه، دیواره عضلانی مثانه دیگر به درستی منقبض نمی‌شود و تخلیه کامل مثانه بسیار دشوارتر می‌گردد.
• آسیب کلیوی. فشار در مثانه ناشی از احتباس ادرار به طور مستقیم موجب صدمه به کلیه‌ها می‌شود و عفونت مثانه را به کلیه‌ها سرایت می‌دهد.

اکثر مردان با پروستات بزرگ دچار این گونه عوارض نمی‌شوند. با این حال، احتباس ادراری حاد و آسیب کلیوی می‌تواند تهدیدی جدی علیه سلامتی فرد باشد.

داشتن پروستات بزرگ بر میزان خطر ابتلا به سرطان پروستات تاثیر نمی‌گذارد.

شاید به طور مستقیم به یک پزشک متخصص در مسائل مربوط به ادرار (اورولوژیست) ارجاع داده شوید.

پزشک با پرسیدن سوالات دقیق در مورد علائم بیماری و انجام یک بررسی جسمانی، معاینه را شروع می‌کند.

این تستهای اولیه عبارتند است از:

• معاینه مقعدی دیجیتال (DRE). پزشک انگشتی را وارد مقعد می‌کند تا بزرگی پروستات شما را مورد بررسی قرار دهد.
• تست ادرار. تجزیه و تحلیل نمونه ادرار به رد عفونت یا شرایط احتمالی دیگر که منجر به بروز علائم مشابه شده کمک خواهد کرد.
• آزمایش خون. نتایج می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات کلیوی باشد.
• آزمایش خون برروی آنتی‌ژن اختصاصی پروستات یا. PSA آنتی‌ژن اختصاصی پروستات در واقع ماده‌ای است که در پروستات تولید می‌شود. میزان PSA زمانی افزایش می‌یابد که دچار بزرگی پروستات شده‌اید. با این حال، میزان بالایPSA  همچنین می‌تواند به خاطر رویه‌های درمانی اخیر، عفونت، جراحی و یا سرطان پروستات باشد.
• معاینه عصبی. این ارزیابی مختصر برروی عملکرد ذهنی و دستگاه عصبی می‌تواند به شناسایی علل مشکلات ادراری به جز بزرگی پروستات کمک کند.

پس از آن، پزشک شاید آزمایش‌های دیگری نیز برای تایید بزرگی پروستات و رد کردن شرایط احتمالی دیگر توصیه کند. این آزمایشات افزوده عبارتند از:

• تست جریان ادرار. ابتدا داخل ظرفی متصل به یک دستگاه ادرار می‌کنید که شدت و مقدار جریان ادرار را اندازه گیری می‌کند. نتایج تست با گذر زمان مشخص خواهد کرد آیا وضعیت سلامتی‌تان رو به بهبود است یا وخامت.
• تست حجم باقی مانده پس از دفع ادرار^[۱]. این آزمایش مشخص می‌کند آیا قادرید مثانه را بطور کامل خالی کنید یا خیر. این تست همچنین از طریق سونوگرافی و یا با قرار دادن یک لوله کاتتر در داخل مثانه پس از ادرار برای اندازه‌گیری مقدار ادرار باقی‌مانده در مثانه انجام می‌شود.
• دفتر یادداشت ادرار شبانه‌روزی (۲۴ساعته). ثبت میزان تکرار و مقدار ادرار می‌تواند مفید باشد، به‌خصوص اگر بیش از یک‌سوم ادرار خروجی روزانه، در شب‌ها رخ می‌دهد.

اگر وضعیت بیماری‌تان پیچیده‌تر باشد، پزشک موارد زیر را توصیه خواهد کرد:

• سونوگرافی از طریق مقعد. یک میله کاوشگر مخصوص سونوگرافی به درون مقعد فرستاده می‌شود تا پروستات شما را مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار دهد.
• بافت‌برداری پروستات (بیوپسی). در سونوگرافی از طریق مقعد، چند سوزن برای نمونه‌برداری بافت (بیوپسی) به درون پروستات هدایت می‌‌شوند. بررسی بافت‌ها به پزشک در تشخیص یا رد سرطان پروستات کمک خواهد کرد.
• مطالعات ارودینامیک و جریان فشار. لوله کاتتر از طریق مجرای ادرار به داخل مثانه کشیده می‌شود. آب ( یا گاهی هوا) آهسته به درون مثانه تزریق می‌شود. پزشک سپس به اندازه‌گیری فشار مثانه و چگونگی عملکرد عضلات مثانه شما خواهد پرداخت.
• سیستوسکوپی. یک دستگاه مثانه‌بین یا سیستوسکوپ پرنور و انعطاف‌پذیر به داخل مجرای ادراری فرستاده می‌شود و امکانی در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا بخش داخلی مجرای ادرار و مثانه شما را مشاهده کند. قبل از این تست، در حالت بی‌حسی موضعی قرار داده می‌شوید.
• پیلوگرام داخل‌وریدی یا سی‌تی اوروگرام. یک ردیاب به داخل ورید تزریق می‌شود. سپس تصاویر اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن از کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های اتصال بین کلیه‌ها و مثانه گرفته می‌شود. این آزمایشات به آشکارسازی سنگ‌های مجاری ادراری، تومورها یا انسداد بالای مثانه کمک خواهد کرد.

طیف گسترده‌ای از درمان‌های موجود برای بزرگی پروستات از جمله دارو، شیوه‌های غیرتهاجمی و جراحی وجود دارد. بهترین گزینه‌ی درمانی برای بیماری شما به عوامل مختلف زیر بستگی دارد:

• اندازه پروستات
• سن
• سلامت کلی
• میزان ناراحتی یا زحمتی که از بیماری ناشی شده

اگر علائم بیماری قابل‌تحمل هستند، شاید بخواهید درمان را به تعویق بیندازید و فقط علائم را زیر نظر بگیرید. علائم بیماری در برخی از مردان بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابد.

دارو

دارو رایج‌ترین شیوه درمانی برای علائم خفیف تا متوسط بزرگی پروستات می‌باشد.گزینه‌ها عبارتند از:

• مسدودکننده‌های آلفا. این داروها به‌منظور روان کردن ادرار باعث تمدد اعصاب عضلات گردنِ مثانه و فیبرهای عضلانی در پروستات می‌شوند. مسدودکننده‌های آلفا (شامل آلفازوسین (اوروکساترال)، دوکسازوسین (کاردورا)، تامسولوسین (فلوماکس) و سیلودوزین (راپافلو) معمولا در مردان با پروستات نسبتاً کوچک به‌سرعت عمل می‌کنند. عوارض جانبی شامل سرگیجه و شرایط بالینی بی‌ضرری است که در آن مایع منی به جای آنکه از نوک آلت تناسلی بیرون برود به داخل مثانه برمی‌گردد (انزال بازگشت‌کننده).
• مهارکننده‌های آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز. این داروها با جلوگیری از تغییرات هورمونی که باعث رشد پروستات می‌شود موجبات کوچک‌تر شدن پروستات را فراهم می کند. عملکرد موثر این داروها (شامل فیناستراید (پروسکار) و دوتاستراید (آوودارت)) شاید تا شش ماه طول بکشد. عوارض جانبی شامل انزال بازگشت‌کننده می‌شود.
• دارودرمانی ترکیبی. چنانچه هیچ کدام از شیوه‌های درمانی به‌تنهایی موثر نباشند، پزشک ممکن است مصرف همزمانِ مسدودکننده آلفا و مهارکننده آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز را توصیه کند.
• تادالافیل (سیالیس). مطالعات نشان می‌دهد این دارو که اغلب برای درمان اختلال نعوظ مصرف می‌شود، همچنین برای درمان بزرگی پروستات کاربرد دارد. با این حال، این دارو به طور معمول برای BPH استفاده نمی‌شود و به طور کلی فقط برای مردانی تجویز می‌شود که با اختلال نعوظ نیز روبرو هستند.

درمان‌های غیرتهاجمی یا عمل جراحی

شیوه‌های درمانی با کمترین میزان تهاجم و یا عمل جراحی در موارد زیر سفارش می‌شود:

• علائم بیماری متوسط تا شدید باشد
• داروها علائم را برطرف نکرده‌اند
• دچار انسداد مجاری ادراری، سنگ مثانه، خون در ادرار و مشکلات کلیه شده‌اید
• درمان قطعی را ترجیح می‌دهید

شیوه‌های درمانی با کمترین میزان تهاجم و یا عمل جراحی برای موارد زیر پیشنهاد نمی‌شود:

• عفونت درمان‌نشده در مجاری ادراری
• بیماری تنگی مجرای ادرار
• سابقه پرتودرمانی برروی پروستات یا عمل جراحی برروی مجاری ادراری
• اختلال عصبی مانند بیماری پارکینسون و یا اسکلروز چندگانه

هر نوع رویه درمانی پروستات می‌تواند موجب عوارض جانبی شود. بسته به رویه انتخابی شما، عوارض شامل موارد زیر می‌شود:

• مایع منی هنگام انزال به جای آنکه از آلت تناسلی بیرون برود دوباره به داخل مثانه جریان می‌یابد.
• مشکل موقتی در ادرار کردن
• عفونت دستگاه ادراری
• خونریزی
• اختلال نعوظ
• خیلی به‌ندرت، از دست‌دادن کنترل مثانه (بی‌اختیاری)

شیوه‌های درمانی مختلفی با حداقل میزان تهاجم و یا عمل جراحی وجود دارد.

تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار  (TURP)

یک میله چراغدار (lighted scope) مخصوص به درون مجرای ادرار فرستاده می‌شود تا جراح همه جا به جز بخش بیرونی پروستات را جدا کند. تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار به طور کلی علائم را به‌سرعت تسکین می‌دهد. جریان ادرار در اکثر مردان بلافاصله پس از عمل بسیار قوی‌تر می‌شود. پس از این جراحی، به طور موقت ممکن است به لوله کاتتر برای تخلیه مثانه نیاز داشته باشید، و تا زمان التیام فقط قادر خواهید بود فعالیت‌های سبک انجام دهید.

برش از طریق پیش‌آبراه پروستات  (TUIP)

یک میله چراغدار مخصوص به درون مجرای ادرار فرستاده می‌شود تا جراح یک یا دو برش باریک در غده پروستات ایجاد کند، بدین ترتیب، جریان ادرار آسان‌تر از مجرای خروجی مثانه می‌گذرد. این عمل می‌تواند گزینه خوبی برای درمان غده پروستات با اندازه کوچک یا متوسط باشد، به خصوص اگر از مشکلات سلامتی رنج می‌برید که سایر جراحی‌ها را بسیار مخاطره‌آمیزتر می‌کند.

گرمادرمانی ریزموج از راه مجرای ادرار  (TUMT)

پزشک از طریق مجرای ادرار یک الکترود ویژه را وارد ناحیه پروستات می‌کند. انرژی ریزموج حاصل از الکترود بخش داخلی از غده پروستات بزرگ را از بین می‌برد و باعث روان‌شدن جریان ادرار می‌گردد. این عمل جراحی به طور کلی فقط برروی پروستات کوچک در شرایط خاص که درمان مجدد ضرورت دارد انجام می‌شود.

برش سوزنی از طریق پیشابراه (TUNA)

در این روش سرپایی، یک میله مخصوص به مجرای ادرار فرستاده می‌شود تا پزشک بتواند سوزن‌ها را داخل غده پروستات جاگذاری کند. امواج رادیویی از میان سوزن‌ها عبور می‌کند و سپس بافت پروستات اضافی که جریان ادرار را مسدود کرده است را با حرارت از بین می‌برد.

این رویه‌ درمانی زمانی گزینه مناسب تلقی می‌شود که به‌آسانی خونریزی می‌کنید و یا مشکلات سلامتی دیگری دارید. با این حال، مشابه شیوه  TUMT، برش سوزنی از طریق پیشابراه نیز ممکن است تنها بخشی از نشانه‌ها را کاهش دهد و رسیدن به نتایج دلخواه اندکی زمان ببرد.

لیزردرمانی

لیزر با انرژی بالا، بافت پروستاتی را از بین می‌برد و یا حذف می‌کند که بیش از حد رشد کرده باشد. لیزردرمانی به طور کلی علائم بیماری را بلافاصله تسکین می‌دهد و خطر عوارض جانبی کمتری نسبت به عمل جراحی غیرلیزری دارد. لیزردرمانی همچنین برای مردانی کاربرد دارد که به خاطر مصرف داروهای رقیق‌کننده خون نباید سایر رویه‌های درمانی پروستات را تجربه کنند.

گزینه‌های مخصوص لیزردرمانی عبارتند از:

• روش‌های قطع. در این روش، بافت پروستات انسدادی برای افزایش جریان ادرار تبخیر می‌شود. مثالهای آن عبارتند از تبخیر نورگزینشی^[۲] برروی پروستات (PVP) و فرساینده لیزری هولمیم برروی پروستات (HoLAP). روش‌های قطع نیز موجب بروز علایم ادراری آزاردهنده پس از عمل جراحی می‌شود. بنابراین در موقعیت‌های نادر و برهه‌ای خاص، استفاده از روشی دیگر برای برداشتن ضروری می‌شود.
• جراحی‌های تخلیه‌کننده^[۳]: رویه‌های تخلیه‌کننده مانند برداشت لیزری هولمیم از پروستات (HoLEP) تمام بافت پروستاتی را که باعث انسداد جریان ادرار شده و از رشد مجدد بافت جلوگیری کرده به طور کامل حذف می‌کند. بافت برداشته‌شده برای سرطان پروستات و سایر شرایط بالینی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این روش مشابه پروستاتکتومی باز می‌باشد.

هموارسازی پروستات^[۴]

در این رویه تجربی از طریق پیشابراه، نوارهای خاصی برای فشرده‌سازی دو طرف پروستات استفاده می‌شود تا جریان ادرار افزایش یابد. هیچ نوع داده‌ بلندمدتی درباره اثرگذاری این روش در دسترس نیست.

آمبولیزاسیون

در این روش تجربی، جریان خون ورودی و خروجی از پروستات بطور انتخابی مسدود می‌شود تا اندازه پروستات کاهش یابد. هیچ نوع داده بلندمدتی درباره اثرگذاری این روش در دسترس نیست.

پروستاتکتومیِ باز به کمک ربات

جراح یک برش در قسمت تحتانی شکم شما ایجاد می‌کند تا به پروستات برسد و بافت آن را حذف کند. پروستاتکتومی باز به طور کلی زمانی انجام می‌شود که پروستات بسیار بزرگ باشد، یا آسیب مثانه و عوامل پیچیده‌ دیگری وجود داشته باشد. معمولا برای این جراحی باید مدت کوتاهی را در بیمارستان بستری شوید و این خطر بالا وجود دارد که به انتقال خون نیاز پیدا کنید.

پیگیری مراقبت

مراقبت‌‌های بعدی به تکنیک‌های خاصی بستگی خواهد داشت که برای درمان بزرگی پروستات به کار گرفته‌اید.

چنانچه به‌تازگی برش لیزری، فرسایش سوزنی از طریق پیشابراه و یا درمان ریزموج از طریق پیشابراه داشته‌اید، پزشک احتمالاً توصیه خواهد کرد کمتر اجسام سنگین بلند کنید و در تمام طول هفته از ورزش بیش از حد پرهیز کنید. اگر پروستاتکتومی باز به کمک ربات داشته‌اید شاید لازم باشد به مدت شش هفته فعالیت‌های سنگین انجام ندهید.

هر کدام از شیوه‌های درمانی که در پیش گرفته باشید، پزشک به احتمال زیاد پس از عمل جراحی پیشنهاد خواهد داد مقدار زیادی مایعات بنوشید.

برای کمک به مهار علائم بزرگ‌شدگی پروستات موارد زیر را رعایت کنید:

• مصرف نوشیدنی‌ها را در شب محدود کنید. یک یا دو ساعت قبل از خواب هیچ چیزی ننوشید تا از رفتن به توالت در طول شب جلوگیری کنید.
• مصرف کافئین و الکل را محدود کنید. این مواد باعث افزایش تولید ادرار، تحریک مثانه و وخامت نشانه‌های بیماری می‌شوند.
• مصرف داروهای ضداحتقان و آنتی‌هیستامین‌ها را محدود کنید. این داروها عضلات اطراف مجرای خروجی مثانه را که جریان ادرار کنترل می‌شود سفت می‌کنند و در نتیجه باعث دشواری ادرار می‌شوند.
• به‌محض اینکه احساس نیاز کردید به توالت بروید. معطلی بیش از حد باعث کشش شدید عضلات مثانه و آسیب‌دیدگی بافت‌ها می‌شود.
• تعداد مراجعه به دستشویی را برنامه‌ریزی کنید. سعی کنید در فواصل زمانی منظم ادرار کنید؛ مثلاً هر چهار تا شش ساعت یکبار در طول روز. با این کار، به مثانه “آموزش مجدد” می‌دهید. چنین شیوه‌ای به‌خصوص زمانی مفید است که به تعداد زیاد و اضطرار دچار شده‌اید.
• از یک رژیم سالم پیروی کنید. چاقی مفرط به بزرگی پروستات نسبت داده می‌شود.
• فعال بمانید. کم‌تحرکی به احتباس ادرار منجر می‌شود. حتی مقدار کمی ورزش می‌تواند به کاهش مشکلات ادراری ناشی از بزرگی پروستات کمک کند.
• ادرار کنید و چند لحظه بعد دوباره ادرار کنید. این عمل به تخلیه دومرتبه‌ای^[۵] نیز معروف است.
• خودتان را گرم نگه دارید. دماهای پایین باعث احتباس ادرار و افزایش فوریت ادرار می‌شود.

سازمان غذا و دارو تاکنون هیچ داروی گیاهی برای درمان بزرگی پروستات تایید نکرده است.

مطالعات برروی درمانهای گیاهی برای التیام بزرگی پروستات نتایج مختلفی دربرداشته‌اند. یک مطالعه نشان داد که عصاره نخل بادبزنی به اندازه فایناسترید برای تسکین علائم BPH موثر است، هر چند که حجم پروستات کاهش نمی‌یابد. اما یک آزمایش با گروه کنترل دارونما هیچ شواهدی بدست نیاورد که نخل اره‌ای بهتر از دارونما است.

سایر شیوه‌های گیاه‌درمانی از جمله عصاره سیتوسترول-بتا، پاجیوم و چمن چاودار به عنوان داروهای مفید برای کاهش علائم بزرگی پروستات پیشنهاد شده‌اند. اما ایمنی و اثربخشی آنها هنوز اثبات نشده است.

چنانچه از هر گونه درمان‌های گیاهی بهره می‌برید حتماً با پزشک خود در میان بگذارید. محصولات گیاهی خاص ممکن است خطر ابتلا به خونریزی را افزایش دهد و یا با داروهای دیگری که مصرف می‌کنید تداخل پیدا کند.

[۱] •Postvoid residual volume test

[۲] photoselective vaporization

[۳] Enucleative procedures

[۴] Prostate lift

[۵] double voiding